domingo, 30 de octubre de 2016

EL PAAB´ANK SIGNIFICADO EN LA CULTURA MAYA Q´EQCHI’

EL PAAB’ANK ES UNA FIESTA SOCIAL MAYA Q´EQCHI’

Paab’ank es una fiesta muy tradicional entre los habitantes indígenas de la región de Alta Verapaz, su principal característica es su fin religioso, por lo cual Paabanc significa “reafirmar mi creencia”. Para la realización de dicha actividad se necesitan varios días para su organización, así mismo para la elaboración de las bebidas y los alimentos.

En dicha fiesta se continúa con la tradición maya de encender candelas y quemar copalpom, ya que se cree son el alimento y la bebida de los dioses. Además se realizan diversos bailes, entre ellos son del arpa y de la marimba, que se da como ofrenda al santo, el cual lo baila la anfitriona para dar la bienvenida. Esta fiesta constituye una parte fundamental de las cofradías de la organización social maya Q´eqchi’.

En la sociedad Q’eqchi’, tienen mucha importancia los valores morales y espirituales que mantienen a este pueblo latente para seguir cultivando las tradiciones del ayer. Una parte importante de ésta fiesta es la comida típica, ya que se hace el famoso Kak ik, el cual representa la cultura gastronómica de la región de Alta Verapaz, también la famosa bebida del Boj entre otros.

Es un evento social intercultural, en donde la relación entre autoridades, turistas y personas locales se manifiesta con agrado, compartiendo actividades costumbristas de la región verapacense.

JUN. LI PAAB’ANK A’AN JUN LI NINQ’E RE KOMONIL
SA’ XYANQEB’ LAJ Q’EQCHI’

Li paab’ank a’an jun li ninq’e jwal najteril na’leb’ sa’ xyanqeb’ laj ralch’och’ aj Q’eqchi’, sa’ xteepal li nimla tenamit Alta Verapaz, li xb’een xyaalalil a’an li tz’aqonk rajlal sa’ junaq li tijleb’aal; naraj naxye li Paab’ank  a’an “xkawub’resinkil linpaab’aal”. Sa’ xb’aanunkil a k’anjel a’an, aajel ru xkawresinkil rik’in naab’al kutank, jo’kan ajwi’ rik’in li xkawresinkil li ha’ re uk’e’k ut li tzekeemj.

Li ninq’e a’an, natiqmank ru li najteril na’leb’ li b’aanunb’il sa’ xyanqeb’ li junxil poyanam, naq nalochmank li kanteel ut nak’atmank li pom, xb’aan naq nake’xpaab’ naq a’an li xtzekeemjeb’ li xyoseb’. Jo’kan ajwi’ nab’aanumank naab’al xpaayil xajok, sa’ xyanqeb’ a’an li xajok son re li aarp ut li tusb’il che’ son, li nak’eemank cho’q tenq’aal re li Sant, ut b’aanumb’il xb’aan laj k’ulul ula’ re xb’anyoxinkil li xhulajikeb’. Li ninq’e a’an jwal aajel ru sa’ li chinamna’ajej sa’ xteepaleb’ laj ralch’och’ aj Q’eqchi’.

Sa’ li xteepaleb’ laj Qeqchi’, wank tzaqal xyaalalil li oxloq’ink ib’ ut li oxloqink na’leb’ li nakolok re li tenamit a’an, re naq yooq xjultikankil ut xb’aanunkil li najteril na’leb’. Jun li na’leb’ jwal aajel ru sa’ li ninq’e a’an, a’an li tzekeemj re laj ralch’och’, li Kaq Ik, nawb’il ajwi’ cho’q Kaalt’, li naxk’utb’esi a’an li xteepal li nimla tenamit Alta Verapaz, jo’kan ajwi’ li ha’ li na’ukmank a’an li B’oj, nawb’il ajwi’ cho’q li ha’ nakaltesink ut wank chik xkomon.

A’an jun li k’anjel b’aanunb’il sa’ chi xjunil li xteepal Alta Verapaz, b’ar wi’ eb’ laj jolominel, eb’ li ula’, ut li poyanam li nake’tawlimank sa’ li na’ajej a’an nake’tz’aqonk chi us, nake’xwotz naab’al paay chi k’anjel li nab’aanumank junelik, li na’uxmank sa’ chi xjunil li xteepal Alta Verapaz.

1 comentario:

  1. Blackjack Casino | Missouri | JT Hub
    Blackjack Casino 수원 출장마사지 offers free slot play slots for fun and it's 경기도 출장샵 free, no downloads 충주 출장마사지 required. No 김제 출장마사지 registration required. Try a free online 대전광역 출장안마 casino game.

    ResponderEliminar