domingo, 30 de octubre de 2016

ORACIONES DE EXISTENCIA O ESTADO

Las Oraciones que indican existencia o estado
Esta clase de oraciones señalan más que todo cómo es alguien o algo, procedencia, ubicación, tiempo o estado del clima, etc.

Li raqal aatin a’in naxk’utb’esi chanki ru junaq li poyanam malaj jun li k’a’aq reeru, naxye b’ar nachal, b’ar wank, ut li hoonal b’arwi’ yoo chi b’anumank li jalan jalan chi k’anjel.

Regla: la palabra que indican existencia o estado generalmente va escrita al inicio de la oración.
Li aatin li naxye k’aru wank malaj li chanki ru wank natz’ib’amank sa’ xtiklajik li raqal aatin.

Ejemplos:
Q’eqchi’ Castellano
Wank linmel sa’ li warib’. Mi abuelito está en la hamaca.
Xaqxo li tz’I’ chi ru neb’aan.         El perro está parado en el patio.
K’I tz’aqal ru li kenq’.         El frijol está cargado.
Numtajenaq li saltul chi rub’el.      Hay muchos zapotes debajo del árbol.

No hay comentarios:

Publicar un comentario